Nieuws van Mehmet Bakir, PEN-Vlaanderen erelid

Actief voor Amnesty in Berlijn en bevreesd voor uitwijzing

Sinds zijn vrijlating uit de gevangenis van Bolu (Turkije) in 2009 woont de Turks-Duitse journalist Mehmet Bakir (48), erelid van Pen-Vlaanderen, weer in Berlijn. Op 2 februari 2011 was hij er spreker op een bijeenkomst van de Turkije-groep van Amnesty International. Hij hield een uiteenzetting over de mensonwaardige levensomstandigheden in Turkse gevangenissen en de schrijnende problematiek van de gevangenentransporten. Ondertussen heeft hij zelf problemen met zijn verblijfsvergunning en dreigt hij uitgewezen te worden.
Amnesty-avond over Turkije

Sinds zijn terugkeer in Berlijn zet Mehmet Bakir zich in voor Amnesty International. Op 2 februari 2011 werd voor een tweehonderdtal geïnteresseerden een Turkije-avond georganiseerd. Mehmet bracht er als ervaringsdeskundige een beklijvende getuigenis en analyse van de toestand in de Turkse gevangenissen.

Hij wees erop dat er voor de gedetineerden totaal geen sprake is van resocialisatie. Voeding, sanitair en gezondheidszorg zijn in de overvolle Turkse gevangenissen beneden alle peil. Er heerst constant agressie en veel gevangenen kampen met zware psychische problemen. Iedereen tracht op zijn manier te overleven. Wie geen geld heeft voor een bekwame advocaat, heeft zijn proces al bij voorbaat verloren. Sommigen moeten meer dan een jaar op hun proces wachten. Bekentenissen worden via folterpraktijken afgedwongen. Gevangenen die hun straf al uitgezeten hebben, dienen soms nog maanden in de cel te blijven, omdat de akte van hun vrijlating maar niet aankomt. De vrijgelatenen hebben het achteraf erg moeilijk met hun re-integratie. De recidivegraad in Turkije is bijzonder hoog.

Mehmet Bakir wees ook op de problematiek van de gevangenentransporten. Zelf moest hij ooit zo’n driedaags transport ondergaan, waarbij hij slechts een keer naar het toilet mocht en eten noch drinken kreeg. De gevangenen zitten in de vrachtwagens als haringen in een ton en sommigen moeten zelfs de hele tijd staan. Ondertussen zijn ze met knellende en snijdende spiraalhandboeien aan elkaar vastgeketend. Ventilatie is er niet en de temperatuur in de transportwagens kan tijdens de zomermaanden erg hoog oplopen. Ook dat probleem wil Mehmet Bakir nu in de openbaarheid brengen.

Getraumatiseerd en werkloos

Aan zijn verblijf in de Turkse gevangenissen heeft Mehmet Bakir een trauma overgehouden. Hij is nog steeds in psychotherapie. Telkens als de herinneringen weer boven komen, voelt hij zich ellendig. De ene dag gaat het beter dan de andere. Op fysiek vlak is hij aan de beterhand, al moet hij nog steeds medicatie nemen om de werking van zijn schildklier te stimuleren.

Een baan heeft hij nog niet te pakken gekregen. Als journalist zou hij wel weer op freelance basis kunnen werken, maar daartoe voelt hij zich momenteel nog niet in staat. Ondertussen fotografeert hij wel geregeld voor Amnesty International met het toestel dat hij zich dankzij Pen Vlaanderen heeft kunnen aanschaffen. Helaas verdient hij geen geld met zijn foto’s.

Risico op uitwijzing

Doordat Mehmet Bakir (door zijn detentie) meer dan zes maanden uit Duitsland weg is geweest, dreigt hij nu zijn verblijfsvergunning te verliezen. Hij loopt dan het risico om in Duitsland als illegaal bestempeld te worden. Mogelijks moet hij daardoor opnieuw een hele juridische lijdensweg afleggen en daar heeft hij de kracht en de energie niet meer voor. Op de steun van Amnesty Duitsland rekent hij niet erg. Amnesty Italië, België en Frankrijk hebben zich, naar zijn zeggen, al meer voor hem ingezet dan de Duitse afdeling. Het is mogelijk dat hij straks asiel om humanitaire redenen moet aanvragen of zijn toevlucht moet nemen tot kerkasiel. Hij overweegt ook om naar Zweden, België of Zwitserland uit te wijken. Over een paar weken moet hij alvast meer duidelijkheid krijgen over zijn toestand in Duitsland.

Filmproject

Toch blijft Mehmet moedig toekomstplannen maken. Hij heeft een draaiboek gemaakt voor een documentaire over “Poëzie en Dichteressen in Turkije”. Nu bekijkt hij de mogelijkheden om die documentaire effectief gerealiseerd te krijgen.