PEN Vlaanderen vernam dat de Dienst Vreemdelingenzaken het visum weigerde voor onze volgende PEN-flatgast Mamdouh Azzam. Wat volgt is zijn verklaring, met dank aan PEN Libanon.

Als ambassades ons enkel als vluchtelingen zien

De Belgische ambassade in Beirut heeft me een visum geweigerd. Ze belden me met de woorden: “Kom naar Beirut en we vertellen je waarom je werd geweigerd.” Ik ben echter zeker dat ze m’n aanvraag hebben verworpen omdat ze me niet als een Syrisch auteur, maar enkel als Syriër zagen. Ze miskennen op die manier mijn beroep. Het is omdat ik een schrijver ben dat ik werd uitgenodigd door de bekende en gerespecteerde organisatie PEN Vlaanderen, om drie maanden in België te verblijven als schrijver-in-residentie. Omdat ik houder ben van een Syrisch paspoort, is de Belgische overheid bang dat ik, wanneer ik een visum zou krijgen en België zou betreden, hen in verlegenheid zou brengen door asiel aan te vragen.

Neen!

Ik kan niet aanvaarden dat u me enkel beschouwt als een potentieel vluchtelingenproject. Dit is bijzonder beschamend. Ik werd uitgenodigd om naar uw land te komen als een Syrisch schrijver. Om eerlijk te zijn ben ik trots op de twee omschrijvingen: enerzijds een schrijver en een romancier, anderzijds een Syriër die niet wenst zijn land te verlaten om elders te gaan wonen – met alle respect voor de andere landen op deze planeet.

Ik zou graag willen zeggen tegen de persoon die m’n aanvraag weigerde en mijn Syrische naam tegenhield: ik kan en wil nooit mijn positie als schrijver gebruiken in mijn persoonlijk voordeel; het zou ongepast zijn voor iemand die wordt uitgenodigd voor een dergelijk auteursverblijf.

Ik vind het erg wat deze ambassades doen. Ze zien Syriërs slechts als ingevulde documenten voor een vluchtelingenstatuut. En ik veroordeel deze visie die schrijvers van overal ter wereld verhindert met elkaar te communiceren omwille van ongegronde bureaucratische angst.

Tenslotte wil ik m’n vriendin, de Libanese schrijfster Iman Humaydan van PEN Libanon, danken en ook Sven Peeters, een vriend van PEN Vlaanderen die ik nog moet ontmoeten.

Mamdouh Azzam