PEN International veroordeelt met klem de toenemende schendingen van de vrijheid van meningsuiting, waaronder het vermoorden en intimideren van journalisten en het systematisch monddood maken van kritische stemmen, in het licht van de recente escalatie van geweld tussen Israël en Hamas. PEN International benadrukt dat journalisten vrij en veilig verslag moeten kunnen doen van oorlogen en conflicten. Kritische stemmen zouden vrij moeten zijn om hun mening te uiten zonder angst of intimidatie.
Aanvallen op journalisten en media-infrastructuren
De recente escalatie in geweld, na de afschuwelijke aanvallen van Hamas op Israël op 7 oktober, is gepaard gegaan met het lastigvallen en aanvallen van stemmen die kritisch zijn over Israëls uitgebreide bombardementen en volledige belegering van Gaza. De buitenproportionele vergeldingsacties hebben een verwoestende impact op de burgerbevolking en infrastructuur van Gaza en vormen een flagrante schending van het internationaal humanitair recht.
21 journalisten die verslag uitbrachten over de crisis zijn gedood. PEN International is ontzet over het patroon van aanvallen, intimidatie en pesterijen van journalisten op dit moment. Onder de doden zijn 17 Palestijnen, drie Israëliërs en één Libanees. Daarnaast zijn er naar verluidt acht gewonden en drie vermisten of gedetineerden.
Op 13 oktober werd een journalist van Reuters gedood en raakten zes andere journalisten van Al Jazeera, Agence France-Presse en Reuters gewond in Zuid-Libanon door raketten die vanuit Israël werden afgevuurd, ondanks het feit dat ze gemarkeerde journalistenkleding droegen.
Een voorbeeld van pogingen tot intimidatie en pesterijen van journalisten was een Israëlische gewapende politieagent die op 15 oktober op tv verscheen en Alaraby TV-verslaggever Ahmed Darawsha bedreigde tijdens zijn live-verslaggeving vanuit Ashdod, Israël. BBC journalisten Muhannad Tutunji, Haitham Abudiab en hun BBC Arabic team die verslag deden van het conflict werden aangevallen en onder schot gehouden nadat de politie hen had aangehouden en gefouilleerd in Tel Aviv.
Voortdurende Israëlische bombardementen blijven de infrastructuur van Gaza verwoesten, met inbegrip van de telecommunicatie, waardoor de toegang tot internet ernstig wordt beperkt. Palestijnen, waarvan de meesten onder dwang ontheemd zijn geraakt, hebben moeite om sociale media en communicatie-apps te gebruiken om hun families te informeren of ze veilig zijn. Het is bekend dat de internetdiensten in Gaza ontoereikend zijn en voornamelijk 2G-netwerkdiensten bieden.
Systematisch monddood maken van stemmen
Berichten over pogingen van de reguliere media om de journalistieke berichtgeving over de uitgebreide bombardementen van Israël op Gaza te onderdrukken, waaronder het verdraaien van de eigen berichtgeving, zijn bijzonder zorgwekkend. The Guardian ontsloeg zijn vaste cartoonist Steve Bell voor zijn cartoon waarin Benjamin Netanyahu wordt afgebeeld terwijl hij een zelfoperatie uitvoert met als onderschrift: ‘Inwoners van Gaza, ga nu weg.’
De BBC heeft naar verluidt zes verslaggevers in het Midden-Oosten uit de lucht gehaald en een onderzoek ingesteld naar hun berichten op sociale media die pro-Palestijns zouden zijn. Het onderzoek volgde blijkbaar op klachten van een pro-Israëlische mediamonitor die de journalisten beschuldigde van vooringenomenheid tegen Israël. De namen en foto’s van de journalisten circuleerden in de pers en beschuldigden hen ervan Hamas te steunen op sociale media. Begin deze week verontschuldigde de BBC zich voor haar commentaar op pro-Palestijnse demonstraties in Groot-Brittannië, die ze beschuldigde van steun aan Hamas. Het netwerk erkende dat haar opmerkingen over de marsen in het Verenigd Koninkrijk misleidend waren.
Palestijnen die in Israël en de bezette Palestijnse gebieden wonen en solidariteit betuigen met Gaza of Israëlische acties bekritiseren, worden geconfronteerd met represailles. Op 16 oktober werd Dalal Abu Amneh, een prominente Palestijnse zangeres en neurowetenschapper, vanuit haar huis in Nazareth gearresteerd wegens vermeende aanzetting tot terrorisme vanwege haar activiteiten op sociale media. In haar verklaring na haar vrijlating beweert ze slecht te zijn behandeld door de Israëlische politie.
Een aantal literaire en culturele voorstellingen is afgelast of uitgesteld vanwege de recente gebeurtenissen. Het Palestijnse Vrijheidstheater meldde dat de burgemeester van Choisy-le-Roi in Frankrijk hun voorstelling “And Here I Am” heeft afgelast, waarin acteur Ahmed Tobasi thema’s onderzoekt met betrekking tot identiteit tijdens zijn leven in een vluchtelingenkamp. Ook LitPromm, de prijsuitreikingsinstantie van de Frankfurter Buchmesse, stelde de prijsuitreiking voor de Palestijnse schrijfster Adania Shibli uit, waarbij Shibli de LiBeraturpreis voor haar roman ‘Minor Detail’ in ontvangst zou nemen, onder verwijzing naar “de terreur tegen Israël” en verklarend dat de boekenbeurs “met volledige solidariteit aan de kant van Israël staat”.
Beperking op bijeenkomsten
Verschillende landen hebben naar aanleiding van recente gebeurtenissen beperkingen opgelegd aan de vrijheid van meningsuiting en het recht om bijeen te komen onder het mom van handhaving van de openbare orde. Honderden Joodse activisten werden gearresteerd tijdens een sit-in bij het Amerikaanse Congres in Washington DC, waar ze demonstreerden tegen “Israëls voortdurende onderdrukking van de Palestijnen”. De Franse Minister van Binnenlandse Zaken Gerald Darmanin gaf de politie de opdracht om organisatoren van pro-Palestijnse demonstraties te verbieden en te arresteren uit bezorgdheid over de openbare orde. In Duitsland werden naar verluidt 174 demonstranten gearresteerd bij een “ongeautoriseerde” pro-Palestijnse demonstratie in Berlijn, na spanningen over protestverboden. In het Verenigd Koninkrijk stuurde minister van Binnenlandse Zaken Suella Braverman een brief naar de politie in Engeland en Wales waarin ze suggereerde dat “het zwaaien met een Palestijnse vlag misschien niet legitiem is”.
Wij sluiten ons aan bij de oproep om de beperkingen op het legitieme recht op vreedzaam protest op te heffen.