“PEN International veroordeelt de schokkende veroordeling van schrijver Selahattin Demirtaş tot 42 jaar gevangenisstraf. Dat hij nog steeds achter de tralies wegkwijnt ondanks de uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens over zijn vrijlating, is een aanfluiting van wat er nog over is van het rechtssysteem in Turkije. Demirtaş heeft al zevenenhalf jaar onterecht vastgezeten, ver weg van zijn familie en geliefden. Dit vonnis is de zoveelste tragedie voor de rechtsstaat in Turkije. We zullen Demirtaş en alle onterecht gevangengezette schrijvers blijven steunen totdat ze vrij zijn”, aldus Burhan Sonmez, voorzitter van PEN International.

Op 16 mei 2024 vond de Strafrechtbank in Ankara Selahattin Demirtaş schuldig aan ‘het helpen ondermijnen van de eenheid en integriteit van de staat’, ‘het aanzetten tot het plegen van een misdrijf’ en ’terroristische propaganda’. Hij werd veroordeeld tot een gecombineerde gevangenisstraf van in totaal 42 jaar. Demirtaş, voormalig medevoorzitter van de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP), was een van de 108 HDP-leden die werden aangeklaagd in het kader van een onderzoek naar de dodelijke protesten die van 6 tot 8 oktober 2014 in heel Turkije plaatsvonden. Deze protesten begonnen naar aanleiding van beschuldigingen dat het Turkse leger lijdzaam toezag hoe militanten van Islamitische Staat de Syrische Koerdische stad Kobane belegerden. Het proces, dat in april 2021 begon, wordt alom gezien als politiek gemotiveerd. Voormalig HDP-co-voorzitter Figen Yüksekdağ werd veroordeeld tot 30 jaar en drie maanden gevangenisstraf. Veel andere hooggeplaatste HDP-figuren werden veroordeeld voor 29 misdrijven, waaronder moord en het schaden van de eenheid van de Turkse staat. Sommige verdachten werden vrijgesproken. De HDP ontkende alle aanklachten.

Selahattin Demirtaş wordt sinds 4 november 2016 vastgehouden op verzonnen antiterrorismegronden. In twee afzonderlijke zaken werd Demirtaş in september 2018 veroordeeld tot vier jaar en acht maanden gevangenisstraf omdat hij tijdens een toespraak in 2013 terroristische propaganda zou hebben gevoerd, en in maart 2021 tot nog eens drie jaar en zes maanden gevangenisstraf omdat hij president Erdoğan zou hebben ‘beledigd’. Op 20 september 2019 werd Demirtaş opnieuw van terrorisme beschuldigd in het kader van de “Kobane-zaak”. Tot op heden hebben de autoriteiten van Turkije geen uitvoering gegeven aan een uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens uit december 2020, waarin de onmiddellijke vrijlating van Demirtaş werd bevolen.

PEN International voert al lange tijd campagne voor Selahattin Demirtaş en heeft hem met name opgenomen in haar campagne 2021 “Dag van de gevangen schrijver”. In een resolutie die in september 2022 door de Vergadering van Afgevaardigden van PEN International werd aangenomen, drong PEN International er specifiek bij de autoriteiten van Türkiye op aan om een einde te maken aan de vervolging en detentie van schrijvers en journalisten op basis van de inhoud van hun geschriften, waaronder die ter ondersteuning van de Koerdische taal en cultuur. De resolutie hekelt verder de verwijdering en arrestatie door de autoriteiten van lokale HDP-functionarissen in de door Koerden bevolkte steden in het zuidoosten van Turkije, waardoor kiezers hun democratisch gekozen vertegenwoordigers in het parlement en de lokale overheid kwijtraakten. Politiek pluralisme is essentieel om kiezers een echte keuze te bieden.

Selahattin Demirtaş, geboren op 10 april 1973, schreef tijdens zijn verblijf in de gevangenis de verhalenbundel Morgenlicht, die ook in het Nederlands vertaald werd. In 2018 werd het boek bekroond met een PEN Translates Award van English PEN. Zijn nieuwste boek Devran werd gepubliceerd in 2019.