Supriti Dhar (53) is een journaliste en vrouwenrechtenactiviste uit Bangladesh. Ze lanceerde de succesvolle website womenchapter.com om vrouwen in haar land een eigen platform te geven. Na twee maanden verblijf in de PEN-flat, keerde ze terug naar Zweden.

Supriti Dhar neemt een uitgesproken feministisch standpunt in ten opzichte van de traditionele patriarchale structuren in de Bengaalse samenleving – en dat wordt haar niet steeds in dank afgenomen. Ze zet zich in om vrouwen te ‘empoweren’ – i.e. macht en kracht te geven om hun mening te verkondigen. Ze zegt dat de mensenrechten in Zuid-Azië de laatste jaren op de proef worden gesteld door de steeds kleiner wordende vrijheid van meningsuiting.

Womenchapter
In 2018 nam Dhar het initiatief om www.womenchapter.com op te richten, een portaalwebsite die een stem geeft aan alle vrouwen in Bangladesh. “Women Chapter is not only a portal, it’s a movement towards change” – duidelijker kan het niet. De website heeft een grote bekendheid gekregen en intussen heeft ze voldoende medestanders gevonden om hem te blijven voeden.

In Bangladesh worden vrouwen veelal gedegradeerd tot tweederangsburgers en dit vuurde Dhars feminisme alleen maar meer aan. Door haar radicale standpunten – “feminisme en religie gaan niet samen door één deur” – werd ze al snel lastig gevallen en bedreigd door allerlei groeperingen. Ze ging op zoek naar mogelijkheden om haar land te ontvluchten, en kwam uiteindelijk terecht in Zweden dankzij een residentie van ICORN (International Cities of Refuge Network). Intussen kreeg ze een permanente verblijfsvergunning in Zweden.

Schrijfcarrière
In de Antwerpse PEN-flat werkt Supriti Dhar aan een boek over feministische verhalen, gebaseerd op ware gebeurtenissen. Via haar website kwam ze in contact met allerlei verhalen van en over vrouwen, en daar plukte ze een aantal verhalen uit om verder uit te werken. “Er zijn veel gelijkenissen in de verhalen van vrouwen over heel de wereld,” zegt ze. “Eigenlijk heb ik nog amper fictie geschreven. Ik heb een verslag gepubliceerd over de 10 jaar dat ik in de Soviet-Unie heb gewoond. Ik was gefascineerd door de Russische literatuur en ik woonde in Leningrad, de stad van Anna Karenina (glimlacht). Ik heb er journalistiek gestudeerd en woonde er in de woelige jaren op het einde van de glasnost. Erg interessant. Maar ik schreef al verhalen als kind. En op school publiceerde ik artikels in de schoolkrant. En dat voelde goed, om mijn naam daar te zien staan. Op de unief was ik politiek actief – in die tijd was er vrijheid van meningsuiting! We konden alles schrijven. Sindsdien heb ik als journalist gewerkt, voor kranten, voor de BBC, voor allerlei instanties.”

Verandering
De situatie in Bangladesh is erg zorgwekkend, vindt ze. Hoewel het land in principe een parlementaire democratie is, is de situatie er precair. Het fundamentalisme regeert en vrouwenrechten worden met voeten getreden. Slachtoffers van verkrachting kunnen niet rekenen op rechtspraak. Mensen kunnen 14 jaar in de gevangenis belanden zonder enige reden.

Maar de nieuwe generatie in Bangladesh is wel aan het veranderen, vindt Dhar. “Ze gebruiken woorden waar mijn oren van tuiten, dingen die ik niet had durven zeggen. Maar ze zeggen het wel! Of schreeuwen het! Iemand zei me dat het kwam omdat ik met womenchapter.com was begonnen, daarom voelen vrouwen zich nu vrijer om hun mening te zeggen, om op te komen voor zichzelf.” Intussen zijn er al heel wat nieuwe websites in Bangladesh opgekomen, die progressieve meningen vertegenwoordigen.

Feminisme
Supriti Dhar heeft een duidelijk standpunt over feminisme en religie: “Persoonlijk denk ik dat feminisme en religie niet samen kunnen bestaan. Als je gelooft in het feminisme, moet je je religie in vraag stellen. Omdat religie – welke dan ook – zo veel obstakels opwerpt voor vrouwen. Spiritualiteit is iets anders, maar religie toomt het leven van vrouwen heel erg in, en dat komt omdat religieuze boeken door mannen geschreven werden. Als ze door vrouwen waren geschreven, zouden het andere boeken zijn!”, lacht ze.

Ze vertelt over een bekende actrice die deze zomer drie keer werd opgepakt en recent weer werd vrijgelaten. Dhar: “Wij hebben met een grote groep vrouwen druk uitgeoefend en geprotesteerd. En dat heeft geholpen. Maar het feminisme is nog echt taboe in mijn land. Een ‘feminist’ is een lelijk woord. ‘Oh nee, je bent toch geen feminist…!’. Dat vraagt allemaal veel tijd.”

Maar Supriti blijft optimistisch: “Ik denk dat we de macht hebben om bergen te verzetten. Voor mij zijn feminisme en het streven naar gendergelijkheid mogelijk én noodzakelijk!”

=-=-=

Extra info:

• Lees de speech van Supriti Dhar voor ICORN in 2018.
• Lees het artikel over Supriti Dhar in MO* (Sarah Vandoorne. 13 nov. 2021)