Namens PEN Vlaanderen woonde de heer Gaetan de Moffarts de laatste zittingen van het Cumhuriyet-proces bij. Na afloop schreef deze gepensioneerde rechter bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen volgende beschouwing.

Voor PEN Vlaanderen was ik aanwezig op het Cumhuriyet-proces. Dit proces is afgelopen, maar er lopen nog veel processen tegen journalisten en persmedewerkers.

Cumhuriyet is de laatste grote onafhankelijke krant van Turkije. Vorige maand heeft een Erdogan-sympathisant nog een grote mediagroep opgekocht. Meer dan negentig procent van de media is nu in handen van Erdogan-getrouwen.

De laatste journalist van Cumhuriyet is vrijgelaten na achttien maanden voorlopige hechtenis. Het vonnis luidde: drie vrijspraken, vijftien veroordelingen tot lange gevangenisstraffen voor medeplichtigheid met en propaganda voor vijf verschillende terroristische organisaties. Het bewijs was een samenraapsel van artikelhoofdingen, professionele contacten met bepaalde persona non grata, de zogenaamde wijziging van de redactionele koers van de krant, de stelling dat het niet toevallig kan zijn dat …

Volgens mij is er na bijna twee jaar geen begin van bewijs, enkel vage beweringen. Ik zag professionele journalisten die op kritische wijze het publiek informeerden, onder meer over de regering, en daarmee de democratie dienden.

‘Dit is geen proces tegen journalisten, maar tegen de journalistiek’, pleitte een journalist.

Ik zei dat ik mij onmachtig voelde. ‘Dat is wat ze willen’, zei hij, ‘dat wij ons machteloos voelen en passief worden.’

Een van de academici die na de staatsgreep ontslagen werden, werkt als journaliste bij Cumhuriyet. Ze wil de jeugd bereiken en bijdragen aan de toekomst van Turkije.
Het justitiegebouw van Callahanin Istanbul is modern, de zalen uitgerust met informatica.

In een niet-politieke zaak zagen wij een rechter die fier is op zijn job en ons tijdens de zitting uitleg verschafte in het Engels uitleg gaf.

Turkije heeft goede scholen en universiteiten, maar na de coup van 2016 vielen er massaal ontslagen.
De journalisten van Cumhuriyet zijn vrij in afwachting van de behandeling van hun proces in beroep. Zij zetten hun werk verder. ‘Wij kunnen niet anders, wij zijn journalisten’, zeggen ze.
In het gebouw van de rechtbank in de gevangenis van Silivri verdwaalde ik telkens opnieuw en een jonge jandarma wees mij steeds al lachend de juiste richting.

Er is nog hoop voor Turkije.