“Ik geloof in de kracht van woorden.”

PEN Vlaanderen richt zich niet enkel op het vrije woord in andere landen, maar houdt ook de vinger aan de pols in eigen land. Recente evoluties in het maatschappelijk debat, onder meer door de toenemende rol van sociale media, zorgen ervoor dat we waakzaam moeten blijven voor de bescherming van het vrije woord voor auteurs, journalisten en academici. In de maandelijkse rubriek ‘PEN vraagt… en bij ons’ interviewen we een Vlaamse auteur over het vrije woord in Vlaanderen.

Müjde Paralı Van Gorp werd in 1977 in Izmir geboren. Ze bracht haar kindertijd door aan de oevers van de Egeïsche Zee en haar eerste jaren in Ankara. Na het afronden van haar hogere opleiding is ze getrouwd en in België aangekomen. Haar korte verhalen, essays en reportages worden gepubliceerd in tijdschriften en publicaties zoals Oggito, Hayal, Çevrim Dışı İstanbul, Binfikir, Akrostiş, Çatlak Zemin, Orlando, Hişt Hişt en op online platforms. Een tijd lang was ze de redacteur van een tweetalig tijdschrift dat in ons land werd uitgegeven. Vanwege economische problemen is het tijdschrift echter gestopt met publiceren. Müjde Paralı Van Gorp daarentegen is nooit gestopt met schrijven. Bij 7/9 Publishers publiceerde ze haar dichtbundel Yorgun 2 moe 2. Hoe ervaart zij het vrije woord in Vlaanderen?

Censureer je jezelf in wat je schrijft?
Ik geloof in de kracht van woorden. Er zijn veel manieren om een situatie of een gevoel uit te drukken. Vooral in het Turks kan een woord veel betekenissen hebben. Daarom gebruik ik woorden zorgvuldig. Ja, soms pas ik censuur toe bij de woordkeuze. Maar over wat ik wil zeggen, nee, dat doe ik niet.

Durf je soms iets niet op te schrijven uit angst in een bepaald hokje geplaatst te worden?
Nee. Ofschoon wat ik schrijf van mij komt, ben ik het niet. Ik kan bijvoorbeeld schrijven vanuit het perspectief van een moordenaar, maar dat betekent niet dat ik een moordenaar ben.

Welke schrijver, levend of overleden, wil je graag ontmoeten? Waarover wil je het met hem of haar hebben?
Tot nu toe heb ik de kans gehad om met veel (levende) schrijvers/dichters te praten. Vaak was ik teleurgesteld toen ik hen ontmoette, hoewel ik hun werk bewonderde. Liever wil ik daarom geen van hen persoonlijk leren kennen. Ik geef er de voorkeur aan om van hen te houden door hun geschriften. Maar een gesprek met Franz Kafka zou helemaal niet slecht zijn.

Hoe beïnvloedt sociale media de vrije meningsuiting volgens jou?
Moeilijke vraag! Achter het toetsenbord, met fictieve namen, is iedereen moedig en soms zelfs wreed! Het is een valse wereld, maar helaas speelt ons leven zich daarin af. Ik denk niet dat sociale media een platform voor vrijheid van meningsuiting zijn. Het is eerder een plek waar iedereen zichzelf in een vergrootglas ziet, en als het niet juist wordt gebruikt, is het een angstaanjagende plek!

Welk advies heb je voor beginnende schrijvers?
Natuurlijk, veel lezen en rondkijken. Naar de natuur, naar mensen en ook naar kleine dingen zoals naar een kruipende spin, om te zien hoe zij haar spinnenweb opbouwt. Verhalen zitten in details!  En ook in empathie!

Wat is volgens jou op dit moment de grootste bedreiging voor het vrije woord?
De verschrikkelijke rechtse wereld waarin we leven! Macht, kapitalisme!

Moeten de boeken die we schrijven politiek correct zijn?
Absolut niet!

Heb je ooit dingen geschreven waarvan je spijt he
Ik ben niet zeker. Misschien.

Welke verantwoordelijkheden dragen schrijvers volgens jou?
Schrijven, en het publiceren van je werk, is op zichzelf al een verantwoordelijkheid. In dit opzicht denk ik dat het geen geweld, woede, intimidatie, classificatie, gender- of culturele discriminatie zou mogen bevatten. We zijn allemaal mooi in onze verschillen.